Wpływ zbiornika na środowisko

Na całej długości na obszarze zbiornika Racibórz Dolny rzeka Odra ma charakter rzeki krętej, płynącej w środkowej części doliny. Odra jest tu uregulowana, lecz pozostawiono zakola i starorzecza

Obszary leśne stanowią niewielki odsetek, z jednym większym kompleksem leśnym w rejonie Tworkowa - „Lasem Tworkowskim-Natura 2000” przylegającym bezpośrednio do rzeki. Poza obszarem inwestycji ciągnie się szeroki pas lasów iglastych, tworząc dobrze wykształcony korytarz ekologiczny. Cały teren jest silnie antropogenicznie przekształcony w wyniku użytkowania rolnego i eksploatacji kruszywa.

W sąsiedztwie zbiornika znajdują się dwa kompleksy stawów objęte ochroną prawną - Rezerwat "Łężczok" i ZPK "Wielikąt". Wraz z zalanymi wyrobiskami pożwirowymi oraz samą rzeką stanowią znaczny odsetek środowisk wodnych w tym rejonie, kształtując decydująco wysokie walory przyrodnicze tego obszaru.

Rysunek 8. Przekrój przez czaszę zbiornika Racibórz Dolny

Rysunek 9. Przykłady środowiska naturalnego w sąsiedztwie rzeki Odry na obszarze planowanego zbiornika

Na omawianym fragmencie Doliny Odry powstaje niezwykle atrakcyjny obszar pod względem przyrodniczym. Dzięki realizacji suchego zbiornika przeciwpowodziowego istnieje możliwość zachowania w dotychczasowym stanie„ Lasu Tworkowskiego” w rejonie miejscowości Tworków oraz starorzeczy. Okresowe zalewanie tych terenów pozwoli zachować ich naturalny stan, a sieć płytkich wyrobisk umożliwi współistnienie zespołów roślinności wodnej oraz zgrupowań ptaków wodnych i wodno-błotnych.

Dodatkowo korzyścią dla środowiska będzie powstanie strefy okresowo zalewanej poprzez wypełnienie zbiornika i tym samym utworzenie przejściowych środowisk wodno-błotnych, zwłaszcza, że nie dojdzie przy tym do koncentracji zanieczyszczeń wód. Natomiast zaprojektowana budowla zrzutowa, z jednym przęsłem bez progu, zapewni swobodne przemieszczanie się ryb.

Z przyrodniczego punktu widzenia suchy zbiornik przy zachowaniu istniejącego koryta Odry jest rozwiązaniem korzystnym, zapewniającym bioróżnorodność i zachowanie naturalnych walorów środowiskowych i krajobrazowych doliny Odry.