Zbiornik Racibórz - krótka informacja
Zbiornik Racibórz - zbiornik o długiej historii, został uznany za priorytetowe zadanie zarówno Generalnej strategii ochrony Górnej i Środkowej Odry jak również Wieloletniego programu „Program dla Odry 2006”, który został uchwalony w formie ustawy w czerwcu 2001 roku.
Po 1945 roku powstało kilka koncepcji zbiornika Racibórz o piętrzeniach sięgających granicznego odcinka Odry i ujściowego odcinka Olzy. Skala inwestycji zbiornika Racibórz okazała się - jak na ówczesne polskie warunki - ogromna i przekraczająca aktualne możliwości jej sfinansowania w normalnych cyklach realizacyjnych.
Dzięki takiemu postępowaniu, noszącemu wyraźne znamiona rekultywacji w kierunku wodnym i rolnym terenów zdewastowanych eksploatacją kruszywa, otwierają się możliwości maksymalizowania pojemności zbiornika retencyjnego równolegle z prowadzeniem pełnej rewaloryzacji terenów rolnych, leśnych i zasiedlonych na jego obrzeżach.
Koncepcja z lat siedemdziesiątych przewiduje budowę dwuczęściowego zbiornika (Zbiornik Racibórz Górny i Zbiornik Racibórz Dolny), przystosowanego do żeglugi śródlądowej, docelowo w klasie odpowiadającej parametrom projektowanego Kanału Odra - Dunaj. Zakładano, że docelowa pojemność obu zbiorników po całkowitym wyeksploatowaniu kruszyw może osiągnąć 400 mln m3.
Po wielkiej powodzi z 1997r. zrewidowano szereg przyjmowanych dawniej założeń, uznając, że główną funkcją tego zbiornika powinna stać się ochrona przeciwpowodziowa doliny Odry od Raciborza do Wrocławia i temu celowi podporządkowana jest aktualna koncepcja rozwoju projektu Racibórz.
Etap I - zrealizowana budowa polderu „Buków” o powierzchni około 8 km2 i pojemności maksymalnej 50 mln m3. Wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie nastąpiło z końcem 2000 roku, natomiast trwały jeszcze roboty budowlane które zakończono w IV kwartale 2001r. Polder zapewnia redukcję najwyższych fal powodziowych o 10 - 14%.
Etap II - budowa suchego zbiornika p. powodziowego „Racibórz Dolny” o pojemności 185 mln m3 przy aktualnej topografii terenu. Zbiornik zapewnia redukcję fali powodziowej z 1997r. Q=3120 m3/sek. do wielkości 1538 m3/sek. przy dysponowaniu 48 godzinną prognozą dopływu lub do wielkości około 1800 m3/sek. przy 24 godzinnej prognozie dopływu do zbiornika.
Chronologia najważniejszych wydarzeń:
- 1998 Opracowanie koncepcji programowo – przestrzennej
- 2005 Opracowanie Projektu Budowlanego
- 2011 Aktualizacja Projektu Budowlanego
- 26 listopada 2012 Wydanie decyzji Wojewody Śląskiego o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych
- 18 czerwca 2013 Podpisanie Umowy o Roboty
- 15 lipca 2013 Polecenie Rozpoczęcia Robót
Asortymenty robót zrealizowane do polowy 2015 roku:
- Staw Plinc
- Zasypy starorzeczy i wyrobisk pożwirowych
- Budowa nasypów wysp w czaszy zbiornika (bez umocnień)
- Wzmocnienia podłoża zapór kolumnami żwirowymi (około 40%)
- Wykop zewnętrznego koryta rzeki Psiny
- Wykop pod budowlę przelewowo – spustową
- Wykop kanałów doprowadzającego i odpływowego
- Żelbetowe segmenty niecki wypadowej budowli przelewowo - spustowej
- Budynki zaplecza technicznego zbiornika
- Wyburzenia części budynków i budowli w czaszy zbiornika
Opis prowadzonych robót Budowy Zbiornika na II połowę 2015 roku. Obecnie prowadzone są roboty ziemne na terenie trzech zapór – Czołowej, Prawobrzeżnej jak i Lewobrzeżnej oraz na terenie czaszy zbiornika. W ich zakres wchodzą m. in. wykop na kanale doprowadzającym, wykop na kanale odpływowym, wykop pod budowlę upustową do Odry miejskiej, wykop zewnętrznego przełożonego koryta rzeki Psiny, jak również wykop wewnętrznego (nowego) koryta rzeki Psiny. Wykonywane są zasypy starorzeczy i wyrobisk pożwirowych, wykonano również w ostatnim czasie ścianki szczelne w korycie rzeki Psiny na terenie zbiornika i ścianki szczelne dla budowli upustu do Odry miejskiej. Wykonywany jest nasyp z gruntów spoistych na zaporze prawobrzeżnej w rejonie km 7+600-8+750. Wykonywane są poletka próbne m. in. przypory, pryzmy drenażowej i inne. Wykonawca magazynuje kruszywo (m.in. pospółkę i grube kruszywo kamienne) w pobliżu każdej z zapór. Wykonywane są wyspy na terenie czaszy zbiornika, oraz usuwane są śmieci z nielegalnych składowisk w czaszy zbiornika. Wykonawca prowadzi również roboty żelbetowe niecki wypadowej w wykopie pod budowlę przelewowo – spustową. Prowadzone są również roboty związane z budową zaplecza technicznego zbiornika przy ul. Nieboczowskiej w Raciborzu – Brzeziu.
